Çocuklarda Özgüven Gelişimi
Çocuklarda özgüven gelişiminde ailenin rolü, yeri ve önemi oldukça önemlidir. Bilmeliyiz ki özgüven doğuştan sahip olunacak ya da kolayca ulaşılabilecek bir duygu hali değildir. Ebeveynlerin çocuklara olan yaklaşımları ve yaşam biçimiyle şekillenir.
Ebeveynler çocukların aynasıdır, çocuk o aynadan olumlu davranışları yansıttığı gibi olumsuz davranışları da yansıtır. Unutmamak gerekir ki, çocuğun ilk eğitim ortamı doğduğu evdir burada aile bireylerinin birbirleri arasındaki ve çocuk üzerindeki tutum ve davranışları çocuğun kişilik yapısını şekillendirir. Dolayısıyla özgüven gelişiminde de çocuk doğrudan ebeveynin rolü ve yaklaşımından etkilenir.
Ailenin Rolü ve Çocuklar Üzerindeki Etkisi
+ Çocuklarda Özgüven Gelişimi için ideal olan ebeveyn sitili sınırların ve kuralların belirgin olduğu bir aile ortamının olmasıdır.
+ Çocuğunuzun kişisel özelliklerine ve eşinizle ya da bir başkasıyla olan iletişiminizde kişiler arası etkileşime önem verildiği demokratik aile ortamı çocuğun özgüven duygusunu geliştirecektir.
+ Ailede demokratik bir tutumun sergilenmesi diğer fertlerin hak ve özgürlüklerine saygı gösterildiğini gösterir, anne ve babanın birbiriyle olan olumlu ve olumsuz davranış biçimleri çocuğun özgüven gelişimini doğrudan etkiler.
+ Çocuklar deneme yanılma ile öğrenirler bu yüzden yapmaya çalıştıklarının mükemmel olmasını beklememek gerekir. Bu noktada ebeveynler çocuklarını yaptıkları konusunda çocuğu daha iyisini yapacağı konusunda cesaretlendirmelidir. Mükemmeli beklemek çocuklarda yetersizlik duygusunu pekiştirebilir. “Ben ne yapsam olmuyor o zaman ben de yapmayacağım, bunu yapmaktan vazgeçeyim” düşüncesi özgüvene zarar veren duygu yansıtmalarındandır.
+ Özgüven konusunda beklentinin derecesi ve dengesi çok önemlidir. Beklentinin çok yüksek olması gibi az olması da özgüven gelişimini olumsuz yönde etkiler. Çocuk varlığının ve yaptıklarının değersiz, işe yaramayan ve yetersiz olduğu mesajını alır ve bir şeyler yapmaktan çekinir. Sınırları ve dengeyi çocuğu olumsuz yönde etkilemeyecek biçimde aşırıya kaçmadan ayarlamak gerekir.
Çocuklarda Özgüven Gelişimini Desteklemek İçin Ailelere Öneriler
–Başarma duygusunu hissetmesi için çocuğunuza fırsat verin. Örneğin; saklambaç oynarken zaman zaman siz kazanın ancak, son oynayışınızda galip gelenin çocuğunuzun olmasını sağlayın.
-Kendi kararlarını kendisinin vermesi için cesaretlendirin ve çocuğunuza zarar vermeyecek bir durumda fikirlerine saygı duyun.
-Yaptığı çalışmaları destekleyin ve cesaretlendirin.
-Risk almalarını sağlayın ve pekiştirin.
Sonuç olarak çocuklarda özgüven gelişiminde en önemli faktör ailedir. Ebeveynler arasında ve aile içinde yaşanan olumlu davranışlar özgüven duygusunu desteklerken basit gibi görünen çatışmalar ise çocuğun özgüven duygusunu zedeler çünkü çocuk anne-babaya bağlıdır her zaman gördüğü tutum ve davranışın dışında bir yaklaşım gören çocuk için düzen bozulur ve ihtiyaçlarının karşılanamayacağından endişelenir…
Baby Muma
Uzm. Çocuk Gelişimci ve
Aile Danışmanı Elif Oğuz