Çocuklar Neden Yalan Söyler
Yaşamın ilk yıllarında Çocukların Yalan Söylemeleri sağlıklı gelişimin bir parçasıdır ve hayal gücü ürünüdür. Örneğin; 3 yaşında bir çocuk yalan kavramının ne olduğunu bilmez; ancak okul öncesi döneminin sonlarına doğru başlayan süreçte yalanlarda artış gözlenebilir.
Peki Çocuklar neden yalan söyler? Yalan söylemeleri normal midir? Çocukların gerçek olmayan şeyleri söylemeleri nasıl karşılanmalıdır?
Yalan söylemek, kişinin kendisini hoşlanmadığı bir durumdan korumak amacıyla geliştirdiği bir savunma mekanizması olarak adlandırılabilir.
Yapılan araştırmalar sonucunda çocuklar 6 yaşından önce anlaşılır bir biçimde yalan söylemezler. Bu yaş döneminde yalan söylemeleri çocukların basit uydurmalarıdır. Çocukların hayal dünyalarında geliştirdikleri olay ya da kurguların gerçek dışı söylemlerle dışavurumudur.
Toronto Üniversitesi Çocuk Gelişim Psikolojisi bölümünde yapılan çalışmaya göre, çocuklar 2-3 yaş döneminde yalan söylemeye başlayabilir ve bu sanılanın aksine olumlu bir durum olarak nitelendirilebilir.
Bu yaşlarda yalan olarak nitelendirilen uydurmalar, çocukların diğer insanların kendilerinden farklı düşüncelere ve inançlara sahip olduklarını anlama becerilerinin erkenden gelişmeye başladığını gösterir.
Yani erken dönem de çocukluk uydurmaları (yalanları) onların zihninin ve hayal güçlerinin geliştiğinin bir göstergesidir.
Yalan Söyleyen Çocuk Karşısında Ne Yapmak Gerekir?
Özellikle 6 yaş sonrası Çocuklarda Yalan Söylemenin sebebini ailenin tutum ve davranışları ile aile dinamikleri içerisinde incelemek gerekir. Örneğin;
-Çocuk anne-babasını mutlu ederek onların takdirini mi kazanmaya çalışıyor,
-Olmasını istediği şeyleri sanki gerçekten olmuş gibi mi anlatıyor, yoksa yaşadıklarını abartarak hikâyeleştiriyor mu?
Çocuğun yalan söyleme biçimi gözlemlenmelidir. Yargılamadan izlenmelidir, rencide edici bir tavırla kızma veya ceza uygulanması işe yaramayacaktır.
Ebeveynler tarafından bir iç muhakeme yapılarak ‘’Çocuğumun karşılanmamış nasıl bir ihtiyacı var da yalan söylemeyi tercih etmiş’’ sorusuna cevap bulmak da faydalı olacaktır.
Peki, Ebeveyn Olarak Yalan Söyleyen Çocuğa Nasıl Davranmak Gerekir?
-Öncelikle, anne baba olarak iyi birer rol model olmak ve tutarlı ebeveynlik tutumu sergilemek gerekir.
-İlgi ve şefkatten yoksun çocukların yalana daha çok başvurabileceğini unutmamak gerekir, dolayısıyla çocuğunuz doğumdan itibaren sevginizi ve ilginizi hep hissediyor olmalıdır.
-Yalan söylemenin yanlış bir tutum, ayıp vb. olduğuna değinmek yerine günlük hayatta dürüstlüğün övüldüğü, onaylandığı ve takdir edildiği diyaloglar ile dikkat çekilebilir.
-Çocuğunuzun yalan söylemesinin nedenlerini keşfetmeye çalışın örneğin; sizinle vakit geçirdiğinde yalanlarda azalma gözlemliyor musunuz?, kimlerin yanında yalana başvuruyor, yalana eşlik eden başka problem davranışlar gözlemliyor musunuz? bu soruların cevaplarını çözümleyebiliyor musunuz? Bu durumla baş edemediğinizi düşünüyorsanız bir çocuk gelişim uzmanından destek alabilirsiniz.
Baby Muma
Uzm. Çocuk Gelişimci ve
Aile Danışmanı Elif Oğuz