Güven kavramı temel olarak inanç ve duygulara dayanan, beklentileri ve eğilimleri ifade eden bir olgudur. Bireyler yaşama gözlerini açtığı andan itibaren güven duygusu aramaya ve kazanmaya başlar.
Erikson’a göre bebek doğduğu adan itibaren bakım verenle güvene dayalı ilişkiler kurmayı amaçlar. Temel ve duygusal açıdan ihtiyaçları karşılanan ve sevgi gören bebekte temel güven duygusu oluşur. Bebek çevresine karşı olan güven duygusunu belirli düzeyde karşıladıktan sonra kendine olan güven duygusunu da zamanla kazanacaktır.
Anne babalar çocuğun ihtiyaçlarını karşılamaya ve ona rehberlik etmek için elinden geleni yapsa da çocuklar bazen kendilerine verilen değer ve sevgi konusunda karmaşık duygular yaşayabilirler.
Cornell ve Grossberg (1987) tarafından yapılan bir araştırma sonucunda aile içi iletişimin çocuğun özgüven düzeyini çok fazla etkilediği sonucuna varılmıştır. Aile içinde güven ve sevgi ortamı olan çocukların temel güveni ve özgüveni, uyumsuz ailede yetişen çocuklara göre belirgin bir düzeyde yüksek bulunmuştur.
Bir başka araştırmada Günalp (2007) farklı anne baba tutumlarının erken çocukluk dönemindeki çocukların özgüven duygusunun gelişimine etkisini incelendiğinde; araştırma sonucunda demokratik ebeveyn tutumunun, okul öncesi eğitime devam eden 5-6 yaş grubundaki çocukların özgüvenlerinin gelişimine anlamlı ve pozitif yönde etkisi olduğu sonucuna varılmıştır. Ancak Baskıcı-otoriter, koruyucu ve ilgisiz-kayıtsız ebeveyn tutumu ise çocukların özgüvenlerinin gelişimine negatif yönde etkisi olduğu saptanmıştır.
Yapılan araştırmalardan hareketle özgüven gelişiminde ebeveyn sitilleri ve ailenin tutum ve davranışları hayati önem taşımaktadır.
Çocuklarda Özgüven Gelişimi Anne Baba Önemi
Çocuğun kendine güven duyması olarak tanımlanabilen özgüvenin gelişiminde birden fazla faktör yer almaktadır. Bu faktörlerden en önemlisi ailedir. Çocuk yaşamının ilk yıllarında ona bakım vereni ve ailesini gözlemleyerek onların davranışlarını kendine örnek almaktadır. Bu noktada anne babanın tutumu ve davranışları çocuğun özgüven gelişiminde oldukça önemlidir.
Demokratik bir anne-baba tutumu ile yetişen çocuğun özgüven düzeyi de yüksek olabilir. Bunun tam tersi aile içinde olumsuz davranışlar ve şiddet varsa ve bu şiddet çocuğa yansıyorsa çocuğun özgüven gelişimini olumsuz yönde etkileyebilir.
Özgüven Oluşumunda Ebeveynler Neler Yapmalı?
- Çocuğa karşı koşulsuz kabul ve sevgi ile yaklaşmak
- İhtiyaçların karşılanması (fizyolojik ve duygusal)
- İlgi alanları oluşturma da destek olmak
- Kıyaslamalardan kaçınmak
- Çocuğun olumlu yönlerini vurgulayarak pozitif geri bildirimlerde bulunmak
- Seçimler yapmasına fırsat verilmeli
- Problem çözmede destek olabilirsiniz
- İhtiyaç Duyduğunda Ulaşılabilir Olmak
