Çocuğunuzun evdeki sorumlulukları neler desem ne dersiniz?
Cevaplar kişiden kişiye değişkenlik gösteriyor olabilir. Burada benim özellikle değinmek istediğim nokta sorumluluk kavramını ne kadar bildiğimiz ve nasıl aktardığımız üzerine olacak. Sorumluluk kavramı; insan türü yüzyıllar boyu beyninin sayesinde gelişip kompleks yapılar oluşturdu ve dünyayı bir düzen üzere yaşanacak bir konuma getirdi. Bu düzene ihtiyaç duyulmasının en temel sebeplerinden biri insanın sosyal bir varlık olmasıdır. Yapılan araştırmalar gösteriyor ki ne kadar derin ve etkileşimli bağlar kurarsak psikolojik sağlamlığımız da o oranda artıyor. Bu bilgiler bir araya geldiğinde de toplumda düzen kaçınılmaz bir ihtiyaç oluyor. Peki en küçük toplum birimi aileden başlayarak düzenin sürdürülebilirliği nasıl sağlanacak? Elbette; her bireyin sorumluluk alabilir olması ve sorumluluk bilincinin devamlılığı ile…
Biraz çocuğunuzun evdeki sorumluluklarından bahsedelim. Diyelim ki çocuğunuz sizinle beraber sofrayı kuruyor, bu size yardım ettiğini mi yoksa sorumluluk aldığını mı gösterir?
Cevabınızı duyar gibiyim, bu eylem sonrasında çocuğunuza teşekkür ettiğinizi de. Çünkü sofrayı kurmak yazılı bir kural olmasa da ebeveynin genellikle de annenin görevi gibi kabul edilir. Fakat o sofrada tüm aile üyeleri yemek yer ve devamlı bir iştir aslında. Yani yemek yapmanın, sofrayı kurmanın, toplamanın, bulaşıkları yıkamanın ve yerine yerleştirmenin bir parçası olan çocuk aslında sorumluluğunu yerine getiriyordur, size yardım etmiyordur. Bunu duymak kulağa garip gelebilir, nasıl yani çocuğum da mı yemek yapacak!? Elbette, becerilerinin el verdiği ölçüde yemek yapılması ve geri kalan tüm süreçlere katılacak ve rol alacak. Bu çocuğunuzun birey oluşunu, evine ve yaşadığı aileye olan aidiyet duygusunu pekiştirecek. Doğan Cüceloğlu Türk toplumunu analiz ederken birey olmak ve ait hissedebilmek kavramlarından bahseder, toplumumuzda bunun dengeye oturamadığını ifade eder. Sebeplerinden biri sorumluluk almadan himaye altında büyümek ve muhtaç olma bilinci geliştirmektir. Düşünün; çocuğunuz çok küçük yaşlarda kendi yaşamını sürdürebilmek için tüm donanıma sahip ve bunu ailesinde ona açılan alanda güvenle öğrendi. Bu her türlü kişisel yargısını anlamlı ölçüde pozitif etkileyecektir.
Sonuç olarak sorumluluğun hayatını sürdürmesi ve toplum süreçleri içinde varlığını sürdüRebilmesi için atılan her adımın bir parçası olduğunu öğrenmiş olduk… Verdiğim örnek hayatın tüm aşamalarına yayılabilir ve genişletilebilir. Çocuklarınıza alan açmaya ve onlara görevler vermeye çekinmeyin, onları yapabilecekleri konusunda destekleyin ve her koşulda kabullenici yaklaşımınızı sürdürün. İşte bu kadar! Gerisini ona bırakın zaten taze dimağı hepsini öğrenecek. Çocuğunuza güvenin, hata yapabilme iznini de hem kendinize hem ona verin, özgürlük ve sorumluluk bilincinin dansı eşliğinde hayatlarınızın keyfini çıkarmaya başlayın. Sevgiyle…
Psikolog/Eğitmen F. Büşra Özcan